Giải nỗi oan Thị Kính nghìn năm…
Thái hậu Dương Vân Nga phải mang “lý lịch đen” suốt cả thời kỳ dài sử học phong kiến và thực dân sau đó. Quốc sử ngày trước lên án bà là “gian dâm” với bề tôi (Thập đạo tướng quan Lê Hoàn), còn Lê Hoàn “nhân gian dâm trong cung mà lấy được nước”(?!)-Toàn thư.
Giáo lý Khổng Mạnh như là đã đổ bê tông trong đầu sử gia, kẻ sĩ một thời, sùng bái lòng tận trung đến chết chỉ với quyền lực một dòng họ đứng đầu là vua, cho dù cái triều vua ấy đã thối nát đi chăng nữa.
Sách Cương mục về sau (TK 19) chép sự kiện này, rằng Đại tướng Pham Cự Lạng cùng các tướng đều mặc quân phục, vào thẳng điện đình bảo mọi người rằng: “…Chi bằng trước hãy tôn ngay Thập đạo tướng quân lên làm thiên tử, sau sẽ ra quân”. Quân sĩ đều tung hô vạn tuế. Dương hậu thấy ai cũng một lòng hả hê mến phục, liền sai lấy áo long cổn khoác lên mình Lê Hoàn rồi chính Dương hậu khuyên mời Lê Hoàn làm vua…”. Dù vậy, Sử học ta vài thập kỷ sau năm 1945, chưa tác giả nào lật lại án oan này.
Cho đến một ngày, trong buổi nói chuyện về truyền thống phụ nữ Việt Nam với Hội Phụ nữ tại Hà Nội, GS Văn Tân đã gây chấn động.
Ông kể về khí phách và công lao của Hai Bà Trưng, Bà Triệu. Sau đến Thái hậu Dương Vân Nga, như là người tiếp nối và làm rạng rỡ thêm truyền thống vẻ vang của phụ nữ ta. Ông khẳng định rằng, bà Thái hậu đã vì lòng yêu nước, thương dân mà dũng cảm và tự nguyện từ bỏ đỉnh cao quyền lực, khoác lên mình vị tướng tài thống lĩnh ba quân tấm áo bào, khuyên ông kế vị để thêm uy quyền mà dẫn quân xung trận đánh đuổi quân Nam Hán!
Đặt lợi ích quốc gia và trăm họ lên trên quyền lực cá nhân, ở vào thời khắc sinh tử của đất nước khi quân Nam Hán đã xâm lấn cõi bờ, hành động của bà Thái hậu gồm đủ Nhân, Trí, Dũng, thật là cao cả, xứng đáng là bậc nữ kiệt của Việt Nam.
Sự đánh giá sáng suốt của Văn Tân, đã trả lại giá trị thật cho bà Thái hậu goá bụa giầu lòng yêu nước, thương dân, ở ngôi cao tột đỉnh nhưng con tim giầu nữ tính vẫn yếu đuối trước một anh hùng.
Câu chuyện của nhà sử học giải oan cho người có công bị vùi dập cả nghìn năm, có sức lan toả mạnh. Tỉnh uỷ Hà Nam Ninh khi ấy “bán tín bán nghi”, nên đón ông về nói chuyện cho rành rẽ. Ông có thói quen từ chối thù lao, chỉ uống cốc nước chanh cho trơn giọng, hôm ấy được thưởng hào phóng bằng tiếng pháo tay tưởng như không dứt. Được lời như cởi tấm lòng, tỉnh Hà Nam Ninh (cũ) lập tức bắt tay vào các việc tôn vinh tấm gương bà Thái hậu.
Kiến giải mới lạ của Văn Tân phải đâu là cao hứng hay bật nẩy trong phút “xuất thần”- như cách nói của nhà thơ nổi tiếng nào đó khi viết được câu thơ mới lạ.
Là nhà khoa học, ông đã từng khổ công đọc và suy ngẫm để tạo cho mình cả bộ công cụ nghề sử, trong đó có những tiêu chí khoa học làm thước đo các sự kiện, xu hướng, phong trào, triều đại, thời kỳ lịch sử…
Theo ông, khi đánh giá một nhân vật hay một triều đại lịch sử cần phải căn cứ vào tiêu chí: “Nhân vật lịch sử hay một triều đại nếu có những hành động có tác dụng thúc đẩy cho xã hội tiến lên, hoặc có những hành động nhằm bảo vệ non song đất nước, hoặc có những hành động mưu lợi ích của nhân dân, thì nhân vật đó, triều đại đó, mặc dầu thọ mệnh không dài, cũng vẫn là tiến bộ, đáng cho chúng ta đề cao cổ vũ.” Thước đo ấy của ông, về cơ bản vẫn đúng đến ngày nay.
Người cả đời chỉ khuất phục trước sự thật
-Thẳng thắn, thành tâm, với đủ chứng cứ và lập luận, lại lịch lãm- ông rất ghét lối tranh biện thô thiển hoặc bới móc lý lịch đời tư người đối thoại. Tranh biện cốt là để cùng nhau tiến gần đến sự thật, thế thôi.
LTS: Kỷ niệm 100 năm Ngày sinh GS Văn Tân (1913-1988), cách đây ít ngày, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội VN đã tổ chức hội thảo khoa học tiêu đề "Nhà hoạt động cách mạng, nhà văn hóa, nhà sử học Văn Tân".Hơn 30 tham luận đã đem lại hiểu biết đầy đủ hơn về thân thế, sự nghiệp, con người, những cống hiến khoa học trên nhiều lĩnh vực ngôn ngữ học, văn học, đặc biệt là sử học của ông.
Sự thật, và chỉ sự thật mà thôi, là thái độ, và nhân cách trong học thuật của cố GS Văn Tân, suốt cuộc đời nghiên cứu khoa học lịch sử của ông. Nhưng có lẽ cũng là lời nhắn gửi cho mỗi con người chúng ta đang sống trong xã hội mà bệnh thành tích, thực chất là thói dối trá đáng hổ thẹn đang … lên ngôi.
Bản gốc bài đăng: Người cả đời chỉ khuất phục trước sự thật
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét